Πρόωρη Εκσπερμάτωση
Η πρόωρη εκσπερμάτωση αποτελεί μια μορφή σεξουαλικής δυσλειτουργίας που προκύπτει όταν η εκσπερμάτιση συμβαίνει νωρίτερα από ό,τι θα ήθελε ένας άνδρας ή η σύντροφός του κατά τη διάρκεια του σεξ. Εάν η κατάσταση αυτή προκύπτει συστηματικά κατ’επανάληψη, είτε λίγο πριν πραγματοποιηθεί η διείσδυση είτε αμέσως αφού αυτή συμβεί, γίνεται λόγος για πρόωρη εκσπερμάτωση. Η πρόωρη εκσπερμάτιση είναι μια από τις πιο συχνές σεξουαλικές διαταραχές, που επηρεάζει περίπου το 20-30% των ανδρών, και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η κατάσταση αυτή μπορεί να μην αποτελεί λόγο ανησυχίας. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει απογοήτευση εάν κάνει το σεξ λιγότερο ευχάριστο και επηρεάζει τις σχέσεις μεταξύ των συντρόφων.
Μόλις αναπτυχθεί μια στύση, πραγματοποιείται η συσσώρευση του σπέρματος. Υγρό από τα σπερματικά κυστίδια και τον προστάτη, μαζί με το σπέρμα που απελευθερώνεται από τους όρχεις από τους αγγειακούς πόρους συσσωρεύεται στην ουρήθρα. Αυτό το υγρό, το σπέρμα, αποθηκεύεται στην ουρήθρα μέχρι να συμβεί εκσπερμάτιση. Η εκσπερμάτιση λαμβάνει χώρα όταν αποστέλλεται ένα σήμα από ένα κέντρο ελέγχου στον εγκέφαλο που οδηγεί σε συστολή των μυών που βρίσκονται δίπλα στην ουρήθρα που προκαλούν την εκσπερμάτιση από την άκρη του πέους. Μετά την εκσπερμάτιση, η στύση υποχωρεί και το πέος επιστρέφει σταδιακά σε χάλαση.
Πρόωρη εκσπερμάτωση: Αιτίες
Η πρόωρη εκσπερμάτωση έχει τις ρίζες της τόσο σε βιολογικές, όσο και ψυχολογικές αιτίες. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, σχετίζεται με μια πολύπλοκη αλληλοσυσχέτιση τόσο ψυχολογικών, όσο και βιολογικών παραγόντων, και δεν είναι αποκλειστικά ψυχογενής, όπως θεωρούνταν στο παρελθόν. Η πρόωρη εκσπερμάτωση διακρίνεται σε πρωτοπαθή ή χρόνια, που είναι εμφανής από την πρώτη σεξουαλική εμπειρία του άνδρα και έχει διάρκεια εφ’ όρου ζωής. Η πρωτοπαθής είναι και πιο συχνή σε εμφάνιση. Η δευτεροπαθής ή επίκτητη εμφανίζεται απότομα ή σταδιακά, ενώ ο πάσχοντας πριν διατηρούσε τον έλεγχο της εκσπερμάτισης, και σχετίζεται με ψυχολογικές και σωματικές αιτίες.
Από φυσική άποψη, οι βιολογικές αιτίες της πρόωρης εκσπερμάτωσης περιλαμβάνουν:
- Λοίμωξη στην ουρήθρα ή στον προστάτη
- Διαταραχές στα επίπεδα ορμονών
- Δυσλειτουργία της φυσιολογικής αντανακλαστικής λειτουργίας του συστήματος εκσπερμάτισης
- Μη φυσιολογικά επίπεδα νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου
- Ζητήματα του θυρεοειδούς αδένα
- Κληρονομικότητα
- Στυτική δυσλειτουργία
- Νευρολογικές βλάβες
Τα ψυχολογικά και σχεσιακά ζητήματα που συμβάλλουν στην πρόωρη εκσπερμάτιση περιλαμβάνουν:
- Άγχος και στρες που αφορούν τη σεξουαλική επίδοση ή με ζητήματα της καθημερινότητας
- Προβλήματα με τους σεξουαλικούς συντρόφους
- Προβλήματα ή τραύμα που σχετίζεται με τις αρχικές σεξουαλικές επαφές
- Κατάθλιψη ή διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής για την αντιμετώπισή της
Διάγνωση πρόωρης εκσπερμάτισης
Η διάγνωση της πρόωρης εκσπερμάτωσης πραγματοποιείται μέσω διεξοδικού ελέγχου που περιλαμβάνει:
- Λήψη ιατρικού και σεξουαλικού ιστορικού: Περιλαμβάνει την αναζήτηση για παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, τυχόν λοιμώξεις του προστάτη ή της ουρήθρας, λήψη φαρμακευτικής αγωγής, την ύπαρξη κάποιας νευροπάθειας ή τραυματισμού, ενώ ο ασθενής διερωτάται αν έχει υποβληθεί σε κάποια χειρουργική επέμβαση. Βασικό ρόλο παίζει επίσης η λήψη λεπτομερούς ψυχολογικού και σεξουαλικού ιστορικού.
- Διενέργεια κλινικής εξέτασης, όπου εξετάζονται τα εξωτερικά γεννητικά όργανα, το ορθό και ο προστάτης αδένας, ενώ αξιολογούνται και νευρολογικά ζητήματα.
- Πραγματοποίηση εξετάσεων, όπως εξετάσεις σπέρματος, ούρων και αίματος, ώστε να αποκλειστούν πιο σοβαρά ιατρικά προβλήματα. Παράλληλα, ενδέχεται να χρειαστεί να πραγματοποιηθούν και απεικονιστικές εξετάσεις όπως διορθικό υπερηχογράφημα, υπερηχοτομογράφημα Doppler, κυστεοσκόπηση, ουροδυναμική εξέταση ή ουρομετρία.
Θεραπεία πρόωρης εκσπερμάτωσης
Η βέλτιστη θεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της πρόωρης εκσπερμάτωσης περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, τη σεξουαλική θεραπεία, την ψυχοθεραπεία. Σε αρκετές περιπτώσεις ενδείκνυται ο συνδυασμός αυτών των μεθόδων αντιμετώπισης, ώστε να επιτευχθούν τα βέλτιστα δυνατά αποτελέσματα. Είναι σημαντικό η θεραπεία που θα εφαρμοστεί να είναι πλήρως εξατομικευμένη στις ανάγκες του πάσχοντα, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της συγκεκριμένης δυσλειτουργίας.
Ως προς τη φαρμακευτική αγωγή, υπάρχουν πολλά διαφορετικά φάρμακα που μπορούν να καθυστερήσουν την εκσπερμάτιση. Ανήκουν σε μια κατηγορία φαρμάκων γνωστών ως εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) που είναι τύποι αντικαταθλιπτικών. Μπορεί να ενδείκνυται επίσης η χορήγηση ανδρογόνων ή αναστολέων. Ενδείκνυται επίσης η ψυχοθεραπεία, για την αντιμετώπιση προβλημάτων στρες και άγχους για τη σεξουαλική επίδοση, και την αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με τις σχέσεις και τις εμπειρίες του πάσχοντα. Ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Τέλος, μπορεί να εφαρμοστεί σεξουαλική θεραπεία. Αυτή περιλαμβάνει είτε την ενθάρρυνση του πάσχοντα να πραγματοποιήσει αυνανισμό μερικές ώρες πριν την πράξη ώστε να καθυστερήσει η εκσπερμάτωση, είτε την αποχή από τη σεξουαλική πράξη για μερικές ημέρες και την εύρεση άλλων τρόπων σεξουαλικής ευχαρίστησης ώστε ο πάσχοντας να απαλλαχθεί από το άγχος. Ο Ανδρολόγος στην Αθήνα Δρ. Χρήστος Φλιάτουρας εφαρμόζει τις ενδεδειγμένες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της πρόωρης εκσπερμάτωσης με έμφαση στις ανάγκες του κάθε ασθενούς.